Talkshow & Workshop: Beeldvorming in het nieuws
Vrijdag 07 oktober 2022 - 14:00 - 16:00Deze talkshow en workshop maken deel uit van de Dag van de Journalistiek. Voor een overzicht van alle workshops van dit evenement klik hier.
Na de Talkshow beeldvorming (14.00-14.45 uur) is er aansluitend een workshop voor het publiek. De workshop (en talkshow zijn bedoeld voor) journalisten, journalistieke en ontwerpende onderzoekers, beeldmakers en fotografen.
Of het gaat over klimaat, moslims of stikstof. Media spelen een grote rol in de manier waarop wij tegen groepen of maatschappelijke, soms gevoelige, issues aankijken. Dat legt een grote verantwoordelijkheid bij de journalistiek om zo adequaat en representatief mogelijk gebeurtenissen te belichten. Een verantwoordelijkheid die veel journalisten en media in Nederland serieus nemen, zo blijkt uit diverse onderzoeken waaronder die van het lectoraat Journalistiek in Tilburg. Toch liggen er nog uitdagingen, bijvoorbeeld bij het kiezen van de juiste beelden in het nieuws. Hoe zorgen we dat afbeeldingen in de media zo goed mogelijk aansluiten bij de boodschap van een verhaal en herkenbaar zijn voor bijvoorbeeld de groep waar het over gaat in het verhaal of item? Daarover gaan we in deze workshop in gesprek met journalistieke onderzoekers, fotografen en beeldmakers.
Een andere blik door onderzoek
Voorafgaand aan de workshop is er de Talkshow Beeldvorming. Hierin delen onderzoekers hun inzichten op basis van recente data over drie thema’s: beeldvorming rond daklozen, moslima’s en Artificial Intelligence (A.I.), in het Nederlands: Kunstmatige Intelligentie. Afgelopen jaren zijn veel Nederlandse dagbladen genuanceerder en gedetailleerder over de dak-en thuisloosheid problematiek gaan berichten, zo blijkt uit het onderzoek het Beeld Depot van het lectoraat journalistiek in Tilburg. Niet langer wordt over ‘crepeergevallen ‘of ‘mannen met de fles’ gesproken maar mensen met een woonprobleem. Die nuancering is belangrijk, want afgelopen jaren zien we onder meer een stijging van het aantal jongeren met woonproblematiek. Voor een beter en gedetailleerder begrip van hun situatie moeten we inzoomen op de vaak meervoudige problematiek waar ze mee kampen. Dat legt een grote verantwoordelijkheid bij journalisten voor het kiezen van de juiste woorden, maar zeker ook bij het kiezen van de goede beelden. Het Beelddepot werkte daarom afgelopen jaar met pers-en documentaire fotografen en ervaringsdeskundigen aan een onderzoek om een gedetailleerder perspectief op dak-en thuisloosheid te geven. Wat zijn de geleerde lessen? Hoe kunnen we de problematiek beter belichten in foto’s?
Moslima’s
Een zelfde vraag staat centraal bij het huidige onderzoek van fotografe Cigdem Yuksel die zich afgelopen jaren richtte op de representatie van moslima’s in de Nederlandse media. Aandacht voor de leefwereld van moslims, zoals de viering en beleving van de ramadan, is in de pers toegenomen. Toch liggen er nog veel kansen, met name rond de beeldvorming van moslima’s, aldus Yuksel. Tijdens de Talkshow legt ze uit hoe dat zit en komt ze ook vertellen over haar nieuwe onderzoek.
A.I.
Het Utrechtse medialab SETUP onderzoekt samen met het lectoraat Journalistiek in Tilburg en grafisch ontwerpers de beeldvorming van A.I. (kunstmatige intelligentie) in de Nederlandse media. Dit onderwerp blijkt nog vaak verbeeld door illustraties die louter geïnspireerd zijn op science-fiction films en waarin beeld en inhoud onvoldoende met elkaar matchen. De afbeeldingen illustreren volgens de experts onvoldoende wat A.I. echt inhoudt en ook wat je ervan kunt verwachten. De onderzoekers zijn benieuwd: Hoe komt dit? Is dit misschien onwetendheid en waar komen de stigma’s vandaan?
Workshop
In deze workshop Beeldvorming verkennen we met journalisten, journalistieke en ontwerpende onderzoekers, beeldmakers en fotografen manieren waarop we genoemde onderwerpen (daklozen, technologie, moslima’s) beter kunnen belichten. Het gaat dan vooral om beelden bij geprinte en online verhalen of beelden die items illustreren bij nieuws en actualiteiten. Dit met de ambitie om gezamenlijk met nieuwe perspectieven rondom beeldselectie te komen. De workshop is het vertrekpunt voor een ambitieus vervolgtraject waarin een groep van de bij de workshop aanwezige fotografen en beeldmakers (tegen een vergoeding) worden uitgedaagd beelden te creëren die voorbij bestaande stereotypering en clichés gaan. Dit project gaat van start in het voorjaar van 2023 bij Dutch Media Week. Aanmelden kan uitsluitend door de beeldmakers die ook de workshop hebben bijgewoond en ter plekke. Er is beperkt plaats en de selectie wordt gedaan door de organisatoren van deze workshop
Trainers: o.l.v Daniëlle Arets mmv Cigdem Yuksel en Jelle van der Ster.
Bij je aanmelding via Eventbrite, geef je vantevoren aan aan welke workshop je wilt deelnemen.
Deelname is gratis. Let op VOL = VOL
Bio deelnemers talkshow en workshop:
Moderator Ernst Jan Pfauth stond aan de wieg van het (online) journalistieke medium, De Correspondent, waarbij lezers als experts worden ingezet bij totstandkoming van publicaties. Hij was tot voor kort daar directeur en is nu onder meer columnist over media voor NRC; mede-oprichter en presentator van POM, een podcast over media, cultuur, technologie en ondernemen. Met Alexander Klöpping.
Sprekers:
Jelle van der Ster is algemeen directeur Stichting SETUP: platform voor een technologie-kritische samenleving. In 2022 onderzoekt SETUP de huidige beeldvorming van kunstmatige intelligentie (AI) in de Nederlandse media. Waarom zijn veel afbeeldingen over AI gestoeld op sciencefictionclichés? Welke gevolgen hebben deze extreme beelden op ons begrip en voorstellingsvermogen van AI? Hoe dagen we de bestaande sci-fi clichés uit en hoe werken we vervolgens toe naar een betere verbeelding van AI?
Cigdem Yuksel is fotograaf en onderzoeker. In 2016 won ze de Zilveren Camera met haar fotoserie over Syrische vluchtelingenkinderen in Turkije. De laatste jaren houd ze zich steeds meer bezig met beeldvorming en de macht van fotografie. In 2020 publiceerde ze haar onderzoek naar de representatie van moslima’s in de beeldbank van het ANP. Momenteel werkt zij aan haar tweede rapport waarin ze onderzoekt hoe foto’s van gesluierde vrouwen worden gebruikt in nieuwskranten.
Peter Boer (uitsluitend spreker Talkshow) is freelance fotojournalist en fotoredacteur bij de Volkskrant. Hij won in 1993 de Zilveren Camera. Hij werkte als fotograaf eerder voor onder meer Het Parool, het Financieele Dagblad en Hollandse Hoogte en tegenwoordig voor Bloomberg en het Nederlands Dagblad.
Karin Hollaar is adjunct-hoofdredacteur en chef foto van ANP.
Daniëlle Arets is lector Journalistiek en Verantwoorde Innovatie bij Fontys Hogeschool en design onderzoeker bij Design Academy Eindhoven. Daniëlle leidt het onderzoek Beelddepot, naar o.a. beeldvorming van dak-en thuislozen en werkt met SETUP aan een onderzoek naar betere representatie van AI.
De Dag is bedoeld voor (foto)journalisten, leidinggevenden in de pers, beeldmakers, (online) redacteuren, beeldredacteuren, verslaggevers, designers, developers, studenten Journalistiek & Innovatie, art designers bij nieuwsprogramma’s & talkshows. En voor kijkers, luisteraars en lezers die zich betrokken voelen bij het nieuws en een open gesprek aan willen gaan voor onderzoek naar de Journalistiek van Morgen.